سال 97 سالی پر التهاب در بازار گوشت کشور بود.

در این مقاله به موشکافی علل و عوامل ملتهب شدن بازار گوشت گوساله منجمد برزیلی میپردازیم.

اساساً وجود ارز ترجیحی در هر بازاری مانند سم مهلک عمل میکند و همانطور که در سال 92 و سال 97 مشاهده شد ، نه تنها قیمت را برای مصرف کننده پایین نمی آورد بلکه باعث بالا رفتن قیمت آن کالا هم میشود.بطور مثال گوشت گوساله منجمد برزیلی که در اسفند ماه 96 با دلار 4800 الی 5000 تومان نیز وارد میشد و با قیمت 25 الی 26 هزار تومان بفروش میرسید ، با واردات با ارز دولتی  4200 تومانی در مقاطعی تا قیمت 80 هزار تومان در بازار آزاد (بخوانید غیر قانونی) فروخته میشد.

حال سوال بزرگ اینجاست که چرا این اتفاقات افتاد؟

اساساً بازار گوشت جزو بازارهای تقریبا رقابت کامل میباشد چرا که برند در قیمت کالا نقش اساسی ایجاد نمیکند و معادلات عرضه و تقاضای بازار را به هم نمیریزد. به همین دلیل قیمت این محصول را عرضه و تقاضا در بازار تعیین خواهد کرد.

در خصوص برهه 6 ماهه نخست سال که هنوز شرکت پشتیبانی امور دام بعنوان متولی توزیع گوشت گوساله منجمد معرفی نشده بود قیمتها در بازار از حدود 35 هزار تومان تجوز نکرده بود ولی با ورود شرکت پشتیبانی امور دام کشور یعنی نماینده دولت به بازار گوشت منجمد شرکتهای وارد کننده خصوصی از بازار عرضه حذف شدند و صرفا عاملی برای واردات گوشت تا گمرک محسوب میشدند و پس از آن کالا را به شرکت پشتیبانی امور دام تحویل میداند و شرکت پشتیبانی امور دام به تنها متولی عرضه گوشت در بازار تبدیل شد.

پس از رانت ارزی ایجاد شده در واردات این دومین و مهلکترین  رانت بوجود آمده در بازار گوشت بود.کمیت و کیفیت عرضه بشدت محدود شد و در نتیجه قیمتها در بازار آزاد به شدت بالا رفت و شاهد صفوف خرید گوشت 29 هزار تومنی در سطح شهر ها بودیم. اصولا وقتی رانتی ایجاد میشود مثل قانون پایستگی انرژی انیشتین ازبین نمیرود بلکه از دستی به دست دیگر منتقل میشود.

در وهله اول کسانی که حواله خرید و توزیع از شرکت پشتیبانی امور دام میگرفتند در صورت تخلف در بازار سیاه میفروختند و در صورت پاکدستی و عرضه در سطح شهر مردمی که در صف می ایستاند آنرا در بازار آزاد میفروختند.

در نهایت هم که در سال 98شرکت پشتیبانی امور دام با خرید گوشت از وارد کنندگان به قیمت 29 هزار تومان و فروش در بازاربه قیمت 50 هزار تومان این رانت ایجاد شده را تا حدودی به جیب دولت باز گرداند.

نهایتا در اردیبهشت 98 دولت سر انجام به این نتیجه رسید که با اخذ مابالتفاوت از وارد کنندگان و حذف ارز 4200 تومانی برای واردات گوشت، عرضه گوشت را در بازار به عهده بخش خصوصی بگذارد که در نتیجه در هفته اول این تصمیم قیمت گوشت گوساله منجمد از 70 هزار تومان به 55 هزار تومان کاهش یافت.

علم اقتصاد این چنین رخ مینماید ولی متاسفانه این کشور هر چند وقت یکبار باید شاهد اینچنین تصمیمات نابخردانه باشد که به گزارش خبرگزاریها حداقل 100هزار میلیارد تومان رانت مابالتفاوت ارزی در جیب وارد کنندگان متخلف، توزیع کنندگان متخلف و حتی مردم در صف متخلف ریخته شود.

رانت از بین نمیرود بلکه از دستی به دست دیگر منتقل میشود.

بازنشر با ذکر منبع مجاز است.

@tamagoosht